Laten we beginnen met kijken wat er gebeurd als een beursgenoteerd bedrijf failliet gaat. Failliet gaan betekent dat het bedrijf niet langer in staat is om aan de financiële verplichtingen te voldoen. Het bedrijf stopt met de dagelijkse bedrijfsvoering en een curator neemt het beheer over. Alle bezittingen worden verkocht en de opbrengst daarvan wordt gebruikt om de schuldeisers te betalen. Als er nog geld over is, wordt dit verdeeld onder de aandeelhouders. Aandeelhouders staan alleen vaak onderaan de prioriteitenlijst van schuldeisers en krijgen meestal geen geld terug. Als Tesla dus failliet gaat, en jij hebt Tesla aandelen, ben je je geld hoogstwaarschijnlijk kwijt. Het betekent echter niet dat je nu ook nog een schuld hebt – als aandeelhouder heb je verder geen financiële verplichtingen. Ook niet als er nog een restschuld over blijft. Dit komt omdat beursgenoteerde bedrijven altijd een bestuursvorm hebben waarbij aandeelhouders niet persoonlijk aansprakelijk zijn, de zogenaamde naamloze vennootschap (N.V.) Als je belegt in ETF’s is de kans nog kleiner dat je je inleg verliest. Omdat je hierbij vaak in een bepaalde index investeert die bestaat uit meerdere bedrijven (als dit Chinees klinkt voor je, check mijn beginnersguide!) De kans dat alle bedrijven in een index tegelijk failliet gaan is erg klein. Mocht er een bepaald bedrijf in een index failliet gaan, komt hier vaak gewoon een ander bedrijf voor in de plaats. Natuurlijk is een ETF die een index repliceert (again – check mijn beginnersguide als je dit niet begrijpt) wel gevoelig voor marktschommelingen – net zoals ieder ander aandeel. Maar je zult niet snel al je inleg verliezen als je belegt in ETF’s!
Het betekent echter niet dat je nu ook nog een schuld hebt – als aandeelhouder heb je verder geen financiële verplichtingen.
Hoe kun je dan meer geld verliezen dan je hebt ingelegd? Dit is wél mogelijk. Maar alleen bij meer exotische strategieën, zoals short gaan. Als een belegger short gaat denkt hij/zij dat de prijs van een aandeel zal dalen, en probeert hier vervolgens van te profiteren. Ik leg short gaan graag uit aan de hand van een voorbeeld. Stel je eens voor. Het aandeel van Twitter kost nu 55 dollar. Ik verwacht niet dat Twitter failliet zal gaan. Wel denk ik dat de jaarcijfers flink zullen tegenvallen en dat het aandeel flink zal dalen, naar ongeveer 35 dollar. Om hier geld aan te verdienen ga ik short.
Om short te gaan, leen ik één aandeel Twitter van een andere belegger. Ik ben hem/haar nu dus één SCHUIN aandeel schuldig. Zodra ik het aandeel heb geleend verkoop ik het meteen. Ik heb nu geld in mijn zak (namelijk de opbrengst van de verkoop van het aandeel, 55 dollar). Voor de zekerheid zet ik dit geld apart. Mocht de prijs van het aandeel toch niet zo ver dalen als ik verwacht, kan ik het altijd nog terugkopen en teruggeven. Vervolgens krijg ik gelijk, en het aandeel zakt naar 35 dollar. Ik koop het aandeel weer, en geef het terug. Nu heb ik 20 dollar verdiend! Joepie.
Maar stel je nu eens voor dat ik er compleet naast zit. Elon komt fluitend en zen terug van zijn burnout, en blaast Twitter nieuw leven in. Ze verslaan Instagram, Snapchat en Facebook qua advertentie-inkomsten en groeien razendsnel uit tot het grootste tech-bedrijf ter wereld. Het aandeel stijgt naar 2000 dollar! Nu wil de belegger waar ik het aandeel van heb geleend het aandeel wel terug, en zit ik voor 2000 dollar in het schip. Het aandeel van twitter kan zelfs nog veel verder stijgen (in theorie kan een aandeel oneindig stijgen). Daarnaast rekenen beleggers in de praktijk ook ‘rente’ voor het uitlenen van het aandeel. Met de 55 dollar die ik apart had gehouden red ik het dus bij lange na niet. En zo kun je dus veel meer verschuldigd zijn dan je in de eerste instantie verwacht had, en dan je had ingelegd.
Elon komt fluitend en zen terug van zijn burnout, en blaast Twitter nieuw leven in.
Dit is ook wat er is gebeurd met het inmiddels beruchte bedrijf GameStop (kijktip: Eat the Rich: The GameStop Saga op Netflix). Hier hebben heel veel institutionele beleggers het aandeel ‘geshort’ omdat ze dachten dat het veel minder waard zou worden. Toen hebben veel Reddit gebruikers als een gek GameStop aandelen opgekocht, en daardoor steeg de prijs tot grote hoogtes. Hierdoor hebben een aantal hedge funds heel veel geld verloren, en is er zelfs een failliet gegaan. De take away van vandaag: Als je het bij ETF’s houdt is de kans klein dat je alles verliest, en het is onmogelijk dat je meer dan je inleg verliest. Bij exotischere strategieën zoals short gaan kan dit wel. Dus doe dit alleen als je écht weet wat je aan het doen bent en de risico’s heel goed begrijpt!
Yme van der Linden – 29 januari 2023