Menu
Dus, je wilt beginnen met beleggen. Omdat iedereen om je heen het erover heeft, omdat je het verstandig vindt om te sparen voor later (is het ook), of gewoon omdat je het grootste spel ter wereld wil spelen. Wat je redenen ook zijn, je bent hier aan het juiste adres. Maar… Wat is beleggen? En hoe begin je ermee? Hopelijk kun je aan het einde van deze guide (die je van begin tot eind ongeveer 50 minuten kost) die vragen zelf beantwoorden. Soms geef ik links naar aanvullende bronnen. Deze zijn niet nodig om de guide te volgen, ze zijn er slechts ter info als je meer wilt weten.
Aangezien dit een beginnersguide is, beginnen we bij het begin met een stukje geschiedenis. Stel je voor dat je in het 15e-eeuwse Italië woonde en een pizzeria wilde beginnen. Vroeger was het lastig om financiering te krijgen voor je bedrijf. Mensen geloofden over het algemeen dat het verleden beter was dan het heden, en dat de toekomst slechter zou zijn, of in het beste geval hetzelfde. In economische termen geloofde ze dat de totale hoeveelheid vermogen beperkt was, of aan het krimpen. Economieën werden beschouwd als zero-sum games. Natuurlijk kan de winst van één pizzeria stijgen, maar alleen ten koste van zijn concurrent. De koning van Nederland kan rijker worden, maar alleen als hij de koning van België beroofd. Je kan de pizza op veel verschillende manieren snijden, maar groter wordt ie’ nooit.
Als de toekomst niet beter wordt, en de pizza dus even groot blijft, hebben kredietverstrekkers geen reden om krediet te verlenen aan leners (in dit geval is ‘krediet’ simpelweg een lening van man tot man – ik gebruik expres financiële termen zodat je er kennis mee maakt). Je kunt krediet zien als het verschil tussen de pizza van vandaag en de pizza van morgen. Als de globale pizza even groot blijft, waarom zou je dan iemand krediet verstrekken? Daarom was het vroeger moeilijk om geld te lenen. Als je al een lening kreeg, was deze meestal klein, kortdurend en betaalde je een flinke rente. Bovendien was je persoonlijk aansprakelijk voor elke lening die je aanging – dus als je bedrijf failliet ging zat je tot je nek in de schulden.
Toen kwam de wetenschappelijke revolutie en het idee van vooruitgang. Mensen begonnen in de toekomst te geloven. Specifieker begonnen ze te geloven in kapitalisme en economische groei. Je zou bijvoorbeeld een nieuwe pizzeria kunnen openen die gespecialiseerd is in quattro Stagioni-pizza’s zonder dat Margherita-pizzeria’s failliet gaan. Iedereen ontwikkelt dan gewoon nieuwe smaken en eet meer. Ik kan rijk worden zonder dat jij arm wordt. De hele wereldpizza kan groeien. Hierdoor werd het veel makkelijker om geld (uit) te lenen.
In 1602 kregen wij Nederlanders een fantastisch idee. Om onze overzeese rooftochten in Azie te financieren, begon de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) met het verkopen van aandelen in hun bedrijf. Deze aandelen vertegenwoordigden een klein stukje eigenaarschap in het bedrijf.
Maar wat betekent dit precies? Als je een aandeel koopt, bezit je in feite een klein deel van dat bedrijf. Dit betekent ook dat je recht hebt op een klein deel van de winst die het bedrijf maakt. Tegenwoordig wordt dit deel van de winst periodiek uitgekeerd en noemen we het dividend.
Steeds meer bedrijven volgden het voorbeeld van de VOC. Aandelen die je in een bedrijf kocht, konden vrij worden verhandeld met andere mensen. Omdat computers nog niet bestonden, ontstonden er centrale plekken om aandelen van bedrijven te verhandelen – aandelen(beurzen). Als bedrijven het goed deden, nam hun winst toe, en dus steeg dus ook het dividend op een aandeel. Hierdoor werd het aandeel meer waard. Als bedrijven het slecht deden, daalde hun winst en daardoor het dividend, dus werden aandelen minder waard. Al snel maakte mensen er een sport van om de juiste aandelen te kiezen (degenen die in prijs stegen), zodat ze deze met winst konden verkopen. De kunst van het beleggen was geboren! Fast-forward 420 jaar en dezelfde principes gelden nog steeds!
Natuurlijk zijn aandelenmarkten door de jaren heen enorm veranderd. Er bestaan nu veel meer exotische beleggingsproducten. Aangezien dit een beginnersguide is, ga ik hier niet dieper op in. Hoewel de wereld van beleggen omgeven is met ingewikkeld jargon en economische termen, is het principe van stijgende/dalende aandelenkoersen tot op de dag van vandaag nog steeds het kloppende hart van het kapitalisme.
Nu je de basics van de financiële markten kent, zal ik kort de belangrijkste beleggingscategorieën toelichten (vaak ook assets genoemd). Het doel is niet om deze in detail uit te leggen – ik geef je definities zodat je een idee hebt waar mensen het over hebben als ze deze termen gebruiken.
Nu we de basis-assets hebben gehad, gaan we iets dieper in op beleggen. Het draait dus allemaal om het kiezen van de juiste assets (degenen die in prijs stijgen). Maar hoe doe je dit? Aangezien niemand een glazen bol heeft, is het ontzettend lastig om de juiste aandelen te kiezen. De meeste mensen hebben niet de hele dag de tijd om in de gaten te houden wat de markten doen. Ook hebben ze geen zin om in hun kostbare vrije tijd de details van beursgenoteerde bedrijven door te spitten. Hierdoor werden beleggingsfondsen geboren. Een beleggingsfonds is een professioneel beheerd fonds dat geld van veel beleggers samenbrengt om assets te kopen. Dus in plaats van op eigen houtje beleggen, bundel je je geld met duizenden andere beleggers – en je huurt een aantal gespecialiseerde mensen in om voor je te beleggen. Dit is wat er gebeurt als je belegt bij je eigen bank, of bij fondsen zoals ROBECO en Peaks. Je kan je misschien voorstellen dat die gespecialiseerde mensen kosten met zich meebrengen. Dit zijn vaak zeer goedbetaalde finance professionals – en hun salaris vermindert jouw winst. Bovendien zijn er wetenschappelijke onderzoeken die aantonen dat zelfs professionals niet vaak het gemiddelde marktrendement verslaan.
Daarom zijn er ook mensen die ervoor kiezen voor het gemiddelde marktrendement. Ze kiezen geen stijgende aandelen en proberen niet om de markt te verslaan. In plaats daar van “liften ze mee” op de gemiddelde markt. Ze proberen gewoon om alle aandelen in een bepaalde markt te kopen – en ze verwachten dat de gemiddelde markt in de loop van de tijd zal stijgen (vanwege economische groei; de pizza wordt groter). Maar, hoe doe je dit? Je kunt niet zomaar elk aandeel kopen dat op een bepaalde aandelenmarkt bestaat, toch? Dit is waar Exchange Traded Funds (ETF’s) voor zijn. Laten we iets dieper op deze term ingaan. Net als bij beleggingsfondsen is een ETF een beleggingsfonds (fund, de F in ETF). Echter kun je aandelen in een ETF kopen en verkopen. Je kunt ze dus verhandelen (traden) op aandelenbeurzen (stock exchanges). Ze zijn Exchange Traded, en nu begrijp je dus ook waar ET in ETF voor staat. Maar hoe zorgt dit ervoor dat je op de markt kunt meeliften? Doorgaans hebben aandelenmarkten over de hele wereld hun eigen aandelenmarktindex, een soort ‘gemiddelde score’ van alle aandelen op die markt. Voor Nederlandse aandelen wordt deze index de AEX genoemd. Voor de Verenigde Staten heb je de S&P500, de Dow Jones, en de NASDAQ voor technologiebedrijven. En in Japan heet deze index de Nikkei225. ETF’s repliceren doorgaans een beursindex door te beleggen in de respectievelijke bedrijven in een index in de juiste verhouding (lees hier meer over replicatie).
Het kopen van een aandeel in een ETF werkt hetzelfde als het kopen van een aandeel in een normaal bedrijf. Maar, in plaats van dat je belegt in één enkel bedrijf, beleg je nu in een volledige marktindex. Hierdoor is je inleg dus gespreid over een groot aantal bedrijven. En daarom is het kopen van ETF’s de manier om op de markt mee te liften. Formeel noemen we meeliften op de markt “passief beleggen”, en dat is wat ik doe. Het mooie van passief beleggen vind ik dat het erg goedkoop is. Daarnaast is het makkelijk, je hoeft niet de hele dag de aandelenmarkt in de gaten te houden. Het is beleggen voor luie mensen, en I like it! Je kunt alles lezen over het verschil tussen actief beleggen (winnaars kiezen – wat beleggingsfondsen vaak doen) en passief beleggen (meeliften op de markt – wat ik en veel anderen doen) in deze blogpost.
Klaar is Kees! Je weet nu de basics van financiële markten, en je bent klaar om je eerste aandeel te kopen. Dat viel wel mee toch?
Nu je de basics van investeren kent, is het tijd om aan de slag te gaan. Laten we je eerste aandeel kopen! Aangezien het onmogelijk is om aandelen rechtstreeks van de beurs te kopen (tenminste voor jou en mij), heb je een broker nodig. Een broker is een tussenpersoon tussen jou en de daadwerkelijke beurzen, die ervoor zorgt dat je koop- en verkooporders worden uitgevoerd. De broker die ik zelf gebruik is DeGiro. Het stappenplan hieronder is dan ook gemaakt met DeGiro. Andere Brokers hebben in principe vergelijkbare procedures. Pas wel op! Kies zorgvuldig uit welke broker je gaat gebruiken. Brokers zoals Robinhood, BuxZero en Plus500 maken vaak reclame met slogans als ‘nul transactiekosten’, terwijl je op DeGiro wel transactiekosten betaalt. Dus waarom zou je dan DeGiro gebruiken? Onthoud dat niets in het leven écht gratis is. Ik zeg niet dat je geen brokers zoals BUX mag gebruiken. Er zijn echter belangrijke verschillen tussen brokers als DeGiro, waar je echte aandelen koopt, en BUX, waar je contracts for difference (CFD’s) koopt. Aangezien dit een beginnersguide is, ga ik hier niet verder op in. Als je meer wil weten, check dan deze blogpost. Dat gezegd hebbende, is het nu tijd om je account maken. Waarschuwing – dit kan best een langdradig proces zijn! Stap één is naar www.degiro.nl gaan. Aldaar klik je op ‘open een rekening’.
Volg de account-aanmaak wizard en bevestig je e-mailadres. Log in om het registratieproces te voltooien. De eerste keer dat je inlogt, zal je worden gevraagd om persoonlijke info. Vul naar waarheid in! Dan word je gevraagd om DeGiro app te downloaden op je telefoon om je identiteit te verifiëren. Do as your told, en zoek in de tussentijd je ID of je paspoort op. Een rijbewijs telt niet!
Je identiteit verifiëren duurt een paar minuten tot een paar dagen. Zodra je je identiteit hebt geverifieerd, kun je teruggaan naar je computer, of het registratieproces voltooien op je telefoon. Ik heb het proces voltooid op mijn telefoon, dus de screenshots in deze guide laten die interface zien. Als het goed is is deze nagenoeg hetzelfde als op de computer. Zodra je identiteit geverifieerd is, begint de lol pas echt. Je moet een aantal belastingformulieren en wettelijke overeenkomsten invullen. Simpel gezegd teken je een gebruikersovereenkomst met DeGiro, waarin staat dat zij niet aansprakelijk zijn als je geld verliest.
Als je dit proces hebt doorlopen, is de volgende stap een bankrekening openen bij DeGiro. Deze bankrekening is vergelijkbaar met degene die je nu gebruikt – en heeft zijn eigen IBAN. Je kan deze hem gebruiken om geld te storten en op te nemen van je account. Hij kost je verder niets.
Het openen van je rekening duurt ook even, van een paar minuten tot een paar dagen (Ik zei toch dat het een langdradig proces was?). Als laatste word je gevraagd om een kennistoets te voltooien. DeGiro doet dit om zeker te weten dat je weet waar je mee bezig bent. Het doel van deze toets is bepalen hoeveel beleggingservaring je hebt – en je te wijzen op de risico’s die bij beleggen komen kijken. Hieronder vind je antwoorden op de vragen:
Gefeliciteerd! Je hebt nu een volledig DeGiro account, en kunt beginnen met beleggen. Tijd voor je eerste aandeel! Ik laat zien hoe je een aandeel koopt op de computer. Wederom zijn de stappen vergelijkbaar op je mobiel! Ik ga je laten zien hoe je een aandeel koopt in een ETF. Om precies te zijn ga ik een aandeel kopen in de zogenaamde Vanguard all-world ETF. Deze ETF wordt beheerd door de vermogensbeheerder Vanguard, een van de grootste aanbieders ter wereld van ETF’s. De index die deze ETF repliceert is de FTSE All-world index. De letters van FTSE staan voor “Financial Times Stock Exchange (group)”, het bedrijf dat deze index publiceert. De FTSE-all world index bevat 4130 bedrijven op 6 continenten! Dit betekent dat je door één aandeel in de Vanguard all-world ETF te kopen, indirect in 4130(!) bedrijven investeert. Als dat geen diversificeren is weet ik het ook niet meer! Om je aandeel te kopen, log je in op je DeGiro account en vind je de zoekbalk.
Vervolgens type je ‘VWRL’. Je krijgt nu een aantal zoekresultaten met lange namen. De ‘Vanguard FTSE All-world’ en ‘ETF’ deeltjes heb ik al uitgelegd. Maar waar staan UCITS, USD, en Dis voor?
UCITS is een verzamelnaam voor wetgeving van de EU, waaraan ETF’s moeten voldoen. USD betekent dat het fonds is ‘uitgedrukt’ in U.S. Dollars. Vaak noemen we een ETF dan Dollar denominated. Simpelweg betekent dit dat alle transacties binnen het fonds met dollars worden gedaan, en dat je dividend in dollars wordt uitbetaald. De valuta waarin een fonds is uitgedrukt heeft gevolgen die belangrijk zijn om te begrijpen – maar dit onderwerp is buiten de scope van een beginnersguide. Mocht je toch meer willen weten, bekijk dan deze blog post. Het stukje ‘Dist’ betekent dat dit een ETF is die Dividend distribute (uitbetaald). Je hebt ook ‘Acc’ (accumulating) versies van ETF’s. Deze herinvesteren je dividend onmiddelijk terug in het fonds. Als je meer wil weten over distributing versus accumulating ETF’s, of over de reden waarom we zoveel resultaten krijgen voor een ETF, bekijk dan de FAQ. Voor nu klik je op je de ETF met ‘EAM’ achter zijn naam. EAM staat voor Euronext AMsterdam. Dit is de afkorting van de Amsterdamse beurs, de plek waar we onze ETF gaan aanschaffen.
Als je hebt geklikt kom je op de pagina van deze specifieke Vanguard All-World ETF versie. Hier kun je dingen vinden als prijshistorie, nieuws, documenten en nog veel meer zaken gerelateerd aan deze ETF. Kijk nu naar de rechterkant van je scherm. Dit is de plek waar je zogenaamde ‘orders’ kan plaatsen om aandelen te kopen en te verkopen – precies wat we nu gaan doen. Je hebt verschillende typen orders, die allemaal net iets anders werken; meer info hier. Voor nu plaatsen we een market order. Dit betekent dat we een aandeel gaan kopen tegen de huidige marktprijs. Bij aantal kies je ‘1’, aangezien we maar één aandeel willen kopen. Als je wil weten wat die getallen onder ‘Prijsdata’ nou betekenen, begin je het beste met leren over de bid-ask-spread. Vervolgens google je de andere termen. De meesten zijn redelijk simpel om te begrijpen. Als laatste stap klik je op ‘plaats order’, en bevestig je in de volgende interface.
Gefeliciteerd! Je bent nu de trotse eigenaar van een aandeel in de Vanguard All-World ETF, en investeert hiermee in 4130 bedrijven tegelijk! Dat viel wel mee, toch? Voordat ik je je eigen weg laat gaan, nog wat vaderlijk advies:
Je hebt het nu officieel tot het einde van deze beginnersguide geschopt en bent klaar om het grootste spel ter wereld te spelen! Veel succes in de investeringswereld – twijfel niet om contact op te nemen als je nog vragen hebt – en check ook zeker mijn blogs – hier ga ik nog veel dieper in op allerlei onderwerpen gerelateerd aan (passief) beleggen.